Zemsta

Aleksander Fredro (1793-1876) – największy polski komediopisarz. Jego arcydzieła: Zemsta, Śluby panieńskie, Pan Jowialski oraz Mąż i żona, Damy i huzary – są stałymi pozycjami polskiego repertuaru klasycznego. Największą siłą Fredry jest jego realizm, niezwykła zdolność widzenia ludzi i obyczajów społeczeństwa XIX wieku oraz talent ukazywania tych ludzi i ich zachowań w typach scenicznych i sytuacjach komediowych.

Tematem Zemsty, komedii napisanej wierszem (prawdopodobnie w 1833 r.) jest spór dwóch powiatowych dygnitarzy (Cześnika Raptusiewicza i Rejenta Milczka) o zrujnowany zamek, który jest ich wspólną własnością. Konflikt narasta, kiedy jeden z nich chce naprawić mur graniczny. Autor nawiązuje do autentycznych wydarzeń z przeszłości. Tworzy barwne portrety szlachty i odmalowuje jej zwyczaje. Podkreśla zalety sarmackie, ale nie ukrywa też wad.

„Walory Zemsty to bystro tocząca się akcja, pełna nieoczekiwanych zwrotów, mistrzowska charakterystyka postaci, dialog i forma wiersza oraz liryczna pochwała szlacheckiego obyczaju jako wcielenia narodowości”.